Prokleto Sarajevo“: povratak na mjesta balkanskog zločina trideset godina nakon klanja

Deca maloletne Evrope. Ovo bi mogla biti definicija balkanskih država koja je nastala raspadom bivše Jugoslavije trideset godina nakon početka unutrašnjih ratova prve postkomunističke decenije. Detaljnu hroniku tog masakra na periferiji naše zemlje dugujemo još uvek neprevaziđenom delu Jože Pirjevca iz 2001. Prokleto Sarajevo (2022) Frančeska Batistinija i Marcija Miana, više od nastavka tog eseja, ono je njegov neophodan završetak . Povratak na mesta zločina, sa posebnom pažnjom na Bosnu i Hercegovinu, čije je mučeništvo postalo simbol etničkog čišćenja koje je teoretisao ukleti pesnik Radovan Karadžić, a sprovedeno po naređenju srebreničkog koljača Ratka Mladića. Sve je promovisao, režirao i odobravao Beograd, gde je Slobodan Milošević pokušavao da sprovede svoj genocidni projekat Velike Srbije. Žrtve i dželati Autori, koji su tada pričali o ratu iznutra, ne ćute o odgovornosti ostalih glavnih aktera tog niza sukoba, o tajnim dogovorima hrvatskog Tuđmana i srpskog Miloševića o podjeli Bosne, o islamskoj i oportunistički nacionalizam Izetbegovića, o plašljivosti i saučesništva Ujedinjenih nacija, o odlaganju zapadne intervencije. Ali, u isto vreme, ne beže od obaveze da se sete da ovo nije bio građanski rat svih protiv svih, po površnom i snishodljivom tumačenju sa agresorima koji su pokušavali da prođu sa više strana. Ako u političkom rukovodstvu nije bilo nevinih u balkanskom masakru, sigurno je bilo žrtava i dželata u bivšoj Jugoslaviji: Sarajevo, Srebrenica, Omarska s jedne strane, Pale i Beograd s druge. Međutim, ima ih i za Sjedinjene Države i Evropu. S jedne strane, dvosmisleni odnosi Vašingtona sa srpskim režimom (u njegovoj dvostrukoj inkarnaciji) sve do slika užasa u svetskoj viziji učinili su intervenciju NATO-a u odbranu muslimana Bosne neizbežnom; s druge strane, Evropska unija koja je trideset godina kasnije suštinski prepustila svoju mlađu balkansku braću njihovoj sudbini i ne pokazuje nameru da ih preuzme. Hrvatski i slovenački izuzeci (podložni svojevrsnoj stalnoj kontroli) nisu dovoljni da opravdaju suštinsku indiferentnost pokazanu prema zahtevima sve islamiziranijeg Sarajeva daleko od srca kontinenta.

Dejtonski sporazum Dejtonski sporazum, koji je okončao rat, ali se ubrzo pokazao beskorisnim za izgradnju mira i suživota, zaslužuje posebno poglavlje. Pravi politički inženjerski sporazum, sporazum je ocrtavao dvoglavu državu u kojoj bi tri homogene etničke grupe morale da se postepeno integrišu. U stvarnosti je to postao kavez koji je formalno sankcionisao podjele koje su dovele do sukoba: „dalo je povoda za rat“, kaže biskup sarajevski sudarski. Bomba u ribnjaku Zatim, tu je priča o non-pejperu, neformalnom dokumentu koji je rezultat sastanka slovenačkog predsednika Boruta Pahora i tročlanog predsedništva bosanske federacije 2021. godine. Prava bomba u bari, o kojoj se malo priča (Ljubljana demantuje). Bio bi to – u nameri onih koji su to promovisali – konačno rešenje problema, predlog koji predviđa povratak svake etničke grupe naciji kojoj pripada. Sa relativnim redefinisanjem granica: Velika Srbija, Velika Hrvatska, Velika Albanija i muslimani u onome što bi ostalo od današnje Bosne.


San svih nacionalizama“, definišu ga Batistini i Mian. Možda čak i gore. Legitimno je sumnjati u njegovu autentičnost, mnogo manje u filozofiju koja je u osnovi: to je neuspjeh Dejtona. Danas Republiku Srpsku u rotirajućem predsjedništvu predstavlja Milorad Dodik, punopravni ideološki nasljednik Karadžića (doživotnog zatvora na ostrvu Vajt). Poricatelj masakra u Srebrenici, Mladićev apologeta, ponovo gura akcelerator istorije proglašavajući kraj kohabitacije Srba i Muslimana. Istorija se može ponoviti na Balkanu, samo upalite fitilj. Lekcija za danas „Kada nema ni gubitnika ni pobednika, mir postaje težak“, objašnjava Sudar, bez kapitulacije sporazum je samo kompromis koji se svakog trenutka može preskočiti. Lekcija za danas, dok se sa Zapada dižu glasovi koji preporučuju teritorijalne transfere Ukrajincima kako bi se smirio ruski osvajač, na čiji se mogući poraz gleda više kao na smetnju nego kao na cilj kojem treba težiti. I mnogo je sličnosti između jugoslovenske tragedije i rata koji je pokrenut protiv Ukrajine, počev od reči koje je Vojislav Šešelj, ultranacionalistički saveznik Miloševića, izgovorio tri godine pre početka srpske agresije: „Gde su Srbi, tu je Srbija“ . Vladimir Putin mu odjekuje iz Moskve trideset tri godine kasnije: „Gde su Rusi, to je Rusija“. Večno vraćanje istih.



https://www.nicolaporro.it/atlanticoquotidiano/recensioni/libri/maledetta-sarajevo-ritorno-sui-luoghi-del-crimine-balcanico-a-trentanni-dalla-mattanza/amp/

Putin im je lijepo rekao
Dobili ste od boljsevika na poklon ruske teritorije i cijenite taj poklon
A oni su se stavili u sluzbi ruskih smrtnih neprijatelja kao njihovo orudje.
E jebi ga brale, Rusi taj noz u ledja nece oprostiti. Zato sad ide vracanje poklona...